Hayatı ve Eserleriyle Ebü'l A'lâ Mevdudi
Faruk Telci
Mevdudi 20. yüzyıla damgasını vuran Müslüman âlimlerdendir. Yüksek özgüvene sahip nevi şahsına münhasır bir şahıstır.
Mevdudi için en önemli şey “Tevhid Akidesini” korumaktır. İslam'da Dört Terim kitabını Tevhid akidesinin devlet versiyonu için yazmıştı. İfadeleri sert olmakla beraber bireyleri tekfir etmemiştir.
Yaşadığı şartlar dolayısıyla birçok alanla uğraşmak zorunda kalmıştır. Hem ilimle hem siyasetle uğraşmış. Her iki alanla uğraşmak enerjisini aldı. Belki de tamamen siyasetle uğraşsaydı çok güzel neticeler alırdı. Çünkü siyaset ile uğraşanın olaylara daha bütüncül daha esnek bakması gerekir. Siyasette olduğu yıllarda diktatörlerle mücadele etmiş, onları devirmek için tasvip etmediği fakat sırf diktatöre karşı serbest ortamı sağlayacağına inandığı kişi/partileri desteklemiştir.
Çok iyi bir teşkilatçıydı. Kaliteli fertlerin yetişmesine önem vermekle beraber cemaatin varlığına büyük bir önem verirdi.
Parti lideri olması ve Suudi ile beraber birçok Arap dünyası ile irtibatlı olması ona Arap dünyasında itibar kazandırmada etkili olmuştur. Arabistan ve Ezher üniversitelerinin yeniden yapılandırılma süreçlerine katıldı.
Müslümanların eskiyi aşırı övüp köşeye çekilmeleri yerine içtihadı aktif kılıp ilmi faaliyetlerde bulunmalarını savunur.
Günümüzde yaygın eleştiriye tabi tutulan mehdi anlayışı gibi inançları savunur, yanlış olanın mehdi inancı değil mehdi inancının yanlış yorumlanmasıdır, der.
İlmi projesi şuydu: Kur'an tefsiri, siyer-i nebi ve hadis alanlarında temel eserler vermek. Tefsirini bitirdi, siyer alanında ancak Mekke dönemini yazabildi. Hadis alanına dair eser veremedi. (Sünnetin yöntemi ile ilgili eseri bu kapsam dışında sayarak)
İslam'ı bütüncül şekilde değerlendirir ve bu alanda tavizsiz biridir. Mevdudi'nin öğretileri İslami devletin mahiyeti konusunda en kapsamlı olanıdır. Hiçbir Müslüman teorisyen Mevdudi kadar teorisini açık seçik ifade etmemiştir.
İstişareye çok önem verir, kendi aleyhine dahi olsa istişare sonucuna uyardı.
Mevdudi, dini anlamda fırkaları eleştirmekle beraber diğer mezheplerle beraber hareket etmeye önem vermiştir. Şiileri de kurduğu partiye davet etmiştir.
Mevdudi, şiddete karşı olup toplumun ‘gerçek İslami anlayış ve ahlaki düzelmeyle' dönüşümünü desteklemektedir. Bununla beraber siyasetten uzak durmayı ahmaklık olarak görmektedir.
Üretken ve aktif bir yaşam sürdü. Gördüğü sorunlara derinlemesine eğilir, çözüm odaklı hareket ederdi. Pakistan'ın özgürlüğü söz konusu olduğunda dış düşmana karşı iç ihtilafları bir kenara bırakır, birlikte hareket ederdi.
Eleştirmenlik bariz vasıflarındandı. Eleştiriye açık biri olup kendisini ilmi açıdan eleştirenlere teşekkür ederdi. Zaman içinde kimi fikirlerini yumuşatmıştı.
Kendisini gelenek ile modern Müslümanların arasında bir yerde konumlandırır.
İnandığı değerler için canını vermekten çekinmez bir yapıya sahiptir.